
احمد شیرازیان، خبرنگار: تحقیق و توسعه یا همان R@D را باید معیار اصلی برای سنجش توسعه یافتگی کشورها دانست؛ معیاری که هر چه کشوری بتواند سرمایه گذرای بیشتری در آن انجام دهد، بالطبع توفیقات بیشتری هم در حوزه های علمی و فناوری به دست می آورد. حوزه ای که می تواند سهم آنها از اقتصاد جهانی را هم که امروز بر پایه محصولات مبتنی بر تکنولوژی روز سوار شده است، بیشتر کند. اهمیت این مقوله به حدی است که بر اساس آمارهای منتشر شده، هزینه های مربوط به تحقیق و توسعه دنیا از سال 2000 تا امروز رشد چشمگیری داشته است، به طوری که در آن سال دنیا تنها 726 میلیارد دلار برای این بخش هزینه کرده بود که حالا این میزان به 2 هزار و 400 میلیارد دلار در سال 2019 رسیده است.
هر چند رشد سرمایه گذاری جهان در حوزه تحقیق و توسعه ظرف 9 سال، 3 برابر شده که نشان دهنده درک اهمیت این حوزه از سوی سیاستگذاران است؛ اما واقعیت این است که دو کشور آمریکا و چین بیشترین سرمایه گذاری را در این حوزه کرده اند. به طوری که افزایش سال به سال کل هزینههای R&D آمریکا بین سالهای 2010 تا 2015 بهطور متوسط 17 میلیارد و 600 میلیون دلار رشد داشته است. به عبارت دقیق تر آمریکا در سال 2019 سهم 27 درصدی یا 656 میلیارد دلاری در این حوزه داشته در حالی که چین هم با سهم 22 درصدی، توانسته تنها در همین بازه زمانی 526 میلیارد دلار سرمایه در این حوزه داشته باشد تا در مجموع این دو کشور نزدیک به 50 درصد از فعالیت های تحقیق و توسعه ای دنیا را به خود اختصاص دهند.
علی رغم اینکه دنیا به سمت سرمایه گذاری های جدید در حوزه تحقیق و توسعه حرکت می کند؛ اما سهم اعتبارات پژوهشی و فناوری در تولید ناخالص ایران در لایحه بودجه سال 1402 فقط 0.33 درصد تعیین شده است، در حالی که طبق اسناد بالادستی و قانون برنامه ششم توسعه که طبق آن باید این سهم به 1.5 درصد تا سال 1404 برسد فاصله زیادی دارد و در طرف مقابل قطعا با چنین وضعیتی نمی توان در مسابقه فناوری و تکنولوژی که سال هاست در جهان شکل گرفته، آنطور که انتظار می رود نقش آفرینی کرد. قطعا می طلبد تا برنامه ریزی جدی تری برای افزایش سهم اعتبارات پژوهشی در بودجه عمومی کشور برای سال های آینده انجام شود.
